درحالی که حقیقی‌ها دوباره به بازار سهام بازگشته بودند و نوید روزهای متفاوت می‌دادند که در یک ساعت و نیم مانده به پایان معاملات امروز، شاخص با کاهش 11 هزار واحدی روبه‌رو شد.
فردین آقا‌بزرگی | کارشناس بازار سرمایه
اصلاح قیمتی ۵۰۰ شرکت بورسی و فرابورسی بین ۳۰ تا ۵۰ درصد صورت گرفت. به‌رغم اینکه شاخص کل به این میزان اصلاح نداشت. این مهم نشان‌دهنده تردید خریداران و فروشندگانی بود که مرتبا با کوچک‌ترین اخباری پیرامون ارز، انتخابات یا سایر مسائل اقتصادی سریعا سمت و سوی معاملاتی خود را تغییر می‌دادند.
نکته قابل توجه این است که تا ۱۰ روز گذشته ۳۰۰ شرکت بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان در صف فروش حضور داشتند. در حال حاضر نیز این رقم به کمتر از ۱۰۰ شرکت کاهش پیدا کرده و حداکثر هزار میلیارد تومان صف فروش وجود دارد. این رفتار نشان‌دهنده ذات بازار سرمایه است که به‌صورت خود انتظام خود را کنترل می‌کند. سطح قیمت که از آن به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین معیار‌ها یاد می‌شود در واقع تعیین‌کننده این است که عرضه‌کنندگان و متقاضیان خرید در چه نقطه‌ای تلاقی نظر داشته باشند و به تعادل برسند.
با توجه به تجربه ۵ ماه ابتدایی سال جاری که ۳۱۰درصد بازدهی در بورس تهران به ثبت رسید و متعاقب آن مرداد و شهریورماه اصلاح جدی صورت گرفت، برخی از شرکت‌هایی که وزن زیادی در شاخص کل داشتند مداوم و با حجم‌هایی بسیار بالا مورد معامله قرار گرفتند. دیگر سهمها نیز در روندی فرسایشی اصلاح شدند.
اکنون عمده انتظاری که درخصوص اصلاح قیمت سهام شرکت‌ها و به‌طور مشخص از شاخص کل وجود داشت، صورت گرفته است. با این حال رشد شارپی همانند ۵ ماه نخست سال جاری در بازار سهام نخواهیم داشت. افرادی که تحت عنوان بازارگردان مشغول جمع‌آوری صف‌های فروش بودند، صف‌های خرید در اواسط زمان معاملاتی تشکیل دادند و در پایان داد و ستد‌ها نیز صف‌های خرید، عرضه شده و عمده فروشندگان بازارگردان‌ها بودند.
اساسا چنین رفتاری در صورتی که نگاهی شاخص محور در پی آن وجود نداشته باشد مناسب ارزیابی می‌شود، بنابراین اگر چنین عملیاتی در راستای کنترل شاخص صورت بگیرد مطمئنا نتیجه مطلوب برای کلیت بازار نخواهد داشت. در صورتی که فرآیند بازارگردانی به معنای آکادمیک و اصولی انجام شود فرآیندی بسیار مطلوب خواهد بود.
با این حال، انتظارات تورمی اصل حاکم برارزش‌گذاری قیمت سهام است اما به دلیل مجموع عواملی از جمله نرخ ارز، تورم، انتخابات آمریکا، رشد اقتصادی و تمام متغیر‌های اثر‌گذار بر وضعیت اقتصادی، با در نظر گرفتن تجربه مرداد و شهریورماه سال جاری افزایش شاخص‌های سهام در بازه زمانی ۳ تا ۶ ماه با فرض ثبات شرایط فعلی دور از انتظار نیست. تمامی این عوامل در سطح عمومی قیمت‌های فعلی که متوسط P/ E بین ۲۰ تا ۲۲ مرتبه قرار گرفته، دیده شده است.
نرخ ارز در دو حالت مثبت و منفی می‌تواند سناریوی‌های معاملاتی متفاوتی را ترسیم کند. روند اخیر شاخص برای مسوولان اقتصادی، متولیان بازار سرمایه و فعالان بازار تجربه‌ای شد که دریابند بی‌محابا و مداوم شاخص بورس افزایشی نیست. چرا که این نماگر به نقطه‌ای خواهد رسید که می‌تواند موجب ضرر و زیان سرمایه‌گذاران شود. ملاک اصلی برای قیمت‌گذاری سهام شرکت‌ها ارزش جایگزینی نیست، اما به‌عنوان یک فاکتور فارغ از میزان اثرگذاری، در نظر گرفته می‌شود.
همان‌طوری که در انتهای سال ۱۳۹۸ از تلاطم بازار ارز، بورس نیز متاثر شد، در نوسانات بورس بعد از موضوع بازارگردانی و حمایت‌هایی که تک تک شرکت‌ها در حال انجام آن هستند، نرخ ارز عاملی قابل توجه برای قشر سرمایه‌گذار خواهد بود.
زمینه و انتظار صعود در بازار سرمایه
بهروز زارع | تحلیلگر بازار سرمایه
صعود و نزول بورس طی چند وقت اخیر مبنای خاصی نداشته است و سرمایه‌گذاران نمی‌توانند بر چنین روندی اتکا کنند. بازار سرمایه اکنون رو به سوی تعادل دارد؛ به‌طوری‌که برخی از سهمها در روندی رو به رشد و برخی دیگر با کاهش قیمتی همراه شده‌اند.
طی ۲ ماه گذشته شاخص‌های سهامی غالبا در روندی نزولی قرار داشتند و بخش عمده ارزش خیلی از سهمها از دست رفت و در عین حال نرخ برابری ارز هم به شدت تغییر پیدا کرد.
رشد صنعت بانک به‌دلیل تسعیر ذخایر ارزی که در این صنعت وجود داشت، روی داد. صنایعی که تحت تاثیر رشد قیمت بازارهای جهانی قرار داشتند نیز با افزایش همراه شدند. به عبارتی مواردی از این قبیل در رشد اخیر شاخص‌های بازار سهام نیز اثر‌گذار هستند.
با توجه به اینکه زمینه و انتظار صعود همچنان در بازار سرمایه وجود دارد، اما رشد به‌صورت شارپ نخواهد بود؛ در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران باید از برخورد احساسی در این بازار به شدت پرهیز کنند.
درخصوص پایداری نرخ دلار نمی‌توان اظهار نظری داشت؛ چراکه به نظر می‌رسد این اتفاق بیش از اینکه بر مبنای اقتصادی باشد، عمدتا تحت تاثیر اخباری چون انتخابات آمریکا قرار دارد.
بازگشت حقیقی‌ها به بورس
به گزارش «دنیای بورس»، اگرچه دیروز شاخص بورس با بازگشت پرقدرت حقیقی‌ها دنبال شد که نگرانی بورس بازان همچنان که پیش بینی میشد رشد ادامه شاخص را شکننده کرد تا در یک ساعت و نیم مانده به معاملات با افت 11 هزار واحدی دنبال شود. افزایش عرضه ها از دو سمت از ساعات پایانی دیروز این نگرانی را بیشتر هویدا می‌کرد.
با هم خواندیم: دو اتفاق نگران کننده معاملات امروز سهام
دنیای اقتصاد در مطلب تحلیلی در گزارشی نوشت: بورس تهران که پس از تجربه سقف ۲ میلیون و ۷۸ هزار واحدی از میانه مردادماه مسیری اصلاحی را در پیش گرفته بود، روز گذشته همزمان با افزایش ۶/ ۳ درصدی نماگر اصلی خود، با بیشترین ورود پول حقیقی از ۱۹ مردادماه همراه شد. در این میان لمس مجدد سقف ۶/ ۱ میلیون واحدی و صعود یکپارچه سهام، بسیاری از بورس‌بازان را نسبت به آینده این بازار خوش‌بین کرده است. آیا اصلاح بازار سهام به پایان رسیده است؟ تا چه میزان می‌توان نسبت به پایداری رشد قیمت‌ها امیدوار بود؟
شاخص کل بورس تهران روز یکشنبه را توفانی آغاز کرد و در نهایت با رشد بیش از ۵۵ هزار واحدی به مرز یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد رسید. رشد ۵۸/ ۳درصدی نماگر اصلی تالار شیشه‌ای، بیشترین درصد افزایش شاخص کل از ۵ شهریورماه محسوب می‌شود. در این میان ارزش معاملات خرد سهام نیز به بیشترین سطح از ۱۰ شهریورماه رسید و در مجموع بورس و فرابورس از ۱۶ هزار میلیارد تومان عبور کرد.
ضمن آنکه روز یکشنبه بازیگران حقیقی با حضور گسترده در گردونه معاملات سهام، بیشترین خالص خرید خود از ۱۹ مردادماه یعنی اوج تاریخی شاخص سهام را ثبت کردند و موجبات رشد قیمت بیش از ۷۰ درصد نمادهای بورسی را فراهم آوردند. اما دلیل بازگشت شاخص کل بورس تهران به مسیر صعودی چه بود؟ آیا نماگر سهام به حرکت پایدار در این مسیر ادامه می‌دهد؟
تغییر کانال دلار در بازار آزاد
نرخ دلار در بازار آزاد روز شنبه موفق شد تا وارد کانال ۳۰ هزار تومان شود و این روند صعودی را در معاملات روز گذشته نیز دنبال کرد. در این میان صبح دیروز بازارساز ارزی، نرخ فروش دلار در صرافی ملی را با افزایش ۱۲۰۰ تومانی، بالاتر از ۳۱ هزار تومان اعلام کرد. اقدامی که بارها برای کنترل نرخ این ارز مورد استفاده قرار گرفته و به حراج هلندی (حراج از بالاترین نرخ بازار) مشهور است. باید دید آیا این راهکار این‌بار هم موفق عمل کرده و می‌تواند از تب خریداران دلار بکاهد یا خیر.
به هر حال تغییر کانال دلار سیگنال مثبتی به بازار سهام ارسال کرد. سیگنالی که به افزایش انتظارات تورمی در این بازار اشاره می‌کند و با توجه به سهم بالای سهام صادرات‌محور در بورس تهران می‌تواند به افزایش قیمت‌ها بینجامد. در توضیح چرایی همبستگی بازار سهام و نرخ دلار می‌توان گفت بخش عمده‌ای از شرکت‌های بورسی با افزایش نرخ ارز، برای افزایش درآمدها زمینه پیدا می‌کنند.
افزایش نرخ ارز در وهله اول، باعث افزایش درآمد ریالی شرکت‌های صادراتی می‌شود، ضمن آنکه در این شرایط شرکت‌های صادراتی می‌توانند ارز حاصل از فروش خود را با قیمت بالاتری در بازار داخلی به فروش برسانند، در نتیجه درآمد ریالی آنها افزایش می‌یابد.
در طرف مقابل شرکت‌هایی که به واردات مواد اولیه وابسته هستند، با افزایش هزینه‌های ریالی و بنابراین با کاهش سود مواجه می‌شوند، اما این شرکت‌ها با یک مرحله تاخیر یا مستقلا نرخ فروش را افزایش می‌دهند یا از مراجع ذی‌صلاح مجوز افزایش نرخ می‌گیرند.
ضمنا افزایش نرخ ارز باعث می‌شود که کالاهای داخلی نسبت به کالاهای وارداتی مزیت قیمتی پیدا کنند. به این ترتیب در مجموع رشد نرخ دلار به نفع هر دو گروه صادرات‌محور و واردات‌محور تمام می‌شود. از این‌رو دیروز گروه‌های کالایی با بیشترین استقبال سرمایه‌گذاران خرد همراه شدند.
شناسایی کف قیمتی در سهام
۲ ماهی است که شاهد فاصله گرفتن شاخص سهام از قله ۲ میلیون و ۷۸ هزار واحد و عقبگرد بیش از ۲۷درصدی این نماگر بودیم. در این میان برخی سهام حتی تا ۷۰ درصد افت قیمت داشتند. از این‌رو به اعتقاد فعالان بازار اکنون بسیاری از سهمها در کف‌های جذاب و زیر ارزش ذاتی خود در حال معامله هستند و بهترین زمان برای ورود به بازار محسوب می‌شود. این رویکرد سبب شد تا روز گذشته شاهد ورود پول‌های حقیقی به گردونه معاملات سهام باشیم.
یافته‌ها نشان می‌دهد در روزی که شاخص کل سهام با رشد ۶/ ۳درصدی همراه شد، بورس تهران شاهد ورود ۱۸۸۶ میلیارد تومان پول حقیقی به معاملات سهام بود که بیشترین رقم از ۱۹ مرداد (قله تاریخی شاخص سهام) به‌شمار می‌رود. در این میان رشد بازارهای موازی در دوره‌ای که بازار سهام روندی اصلاحی را تجربه می‌کرد، موجب افزایش جذابیت این بازار برای نقدینگی سرگردان شده است.
نگاه بورس‌بازان به انتخابات امریکا
این روزها فعالان تالار شیشه‌ای نیم‌نگاهی نیز به تحولات سیاسی آمریکا دارند. جایی که دو نامزد دموکرات و جمهوری‌خواه برای ریاست‌جمهوری آمریکا در حال رقابت بوده و کمتر از یک ماه آینده رئیس کاخ‌سفید برگزیده می‌شود. در این میان در صورت انتخاب جو بایدن (نامزد دموکرات) هر چند دلار کاهش خواهد یافت اما به نظر می‌رسد خوش‌بینی‌های سیاسی در کوتاه‌مدت می‌تواند رشد قیمت سهام را به دنبال داشته باشد و در میان‌مدت کاهش درآمد شرکت‌های دلاری بازار (به دنبال کاهش نرخ دلار)، وضعیت عکسی را بر تالار شیشه‌ای حاکم کند.
در صورت انتخاب مجدد ترامپ اما با رشد نرخ دلار، رشد سهام در کوتاه‌مدت و میان‌مدت محتمل است. از این رو انتخابات آمریکا با هر نتیجه‌ای در کوتاه‌مدت صعود نماگرهای سهام را به دنبال خواهد داشت. در هفته گذشته نیز گروه بانک و خودرو با دریافت سیگنال‌های مثبت از این رویداد سیاسی، مورد توجه بورس‌بازان قرار گرفتند.
در بازار چه گذشت؟
روز یکشنبه بورس تهران شاهد جهش ۵۵ هزار و ۲۲۲ واحدی (معادل ۶/ ۳ درصد) شاخص‌کل بورس تهران بود. در همین حال شاخص هموزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان نمادها دارد، بیش از ۲ درصد صعود کرد تا افزون بر ۶۰ درصد از نمادهای معاملاتی بورس تهران با رشد قیمت همراه شوند. دیروز کمتر از نیمی از ارزش کل معاملات خرد به چهار صنعت بانک، فلزات، محصولات شیمیایی و خودرو اختصاص پیدا کرد.
این در حالی است که طی روزهای رکودی بازار، سهم این صنایع به بیش از ۷ درصد نیز می‌رسید. از این‌رو به نظر می‌رسد شاهد افزایش نقدشوندگی در سهام کوچکی هستیم که مدت‌ها شاهد قفل معاملات خود در صف فروش بودند. یکی از نکات مهم بازار سهام در روز یکشنبه رسیدن ارزش معاملات خرد (در بورس) به رقم ۱۲هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بود.
هر چند این عدد همچنان با رکودهای قبلی خود فاصله دارد اما رشد معناداری نسبت به روزهای اخیر و جلسات منفی بازار دارد و بیشترین رقم از ۱۰ شهریورماه به‌شمار می‌رود. به نظر می‌رسد با فعال شدن مجدد معاملات الگوریتمی و نوسان‌گیری روزانه می‌توانیم امید داشته باشیم بار دیگر رکوردهای جدیدی را شاهد باشیم.
با این حال در ساعت پایانی بازار، از ارزش صف‌های خرید کاسته شده و بالعکس شاهد سنگین شدن صفوف فروش بودیم. باید دید معاملات روز جاری چگونه دنبال می‌شود. آیا بار دیگر شاهد فعال شدن موج شناسایی سود از سوی بورس‌بازانی هستیم که تصمیم دارند بازه‌های زمانی خیلی کوتاه برای حضور در بازار داشته باشند یا محرک‌های موجود به پایداری روند صعودی می‌انجامد.
گزارش دو | کارنامه کارگزاری‌ها در آخرین ماه تابستان
دنیای اقتصاد در مطلب دیگری نوشت: بورس تهران در حالی شهریور را با افت ۳/ ۶ درصدی شاخص کل به پایان رساند که نگاهی به عملکرد ۱۰۹ شرکت کارگزاری فعال در بازار سرمایه طی آخرین ماه تابستان حکایت از دادوستد ۴۶۳ هزار میلیارد تومانی دارد که هر چند در قیاس با دو ماه ابتدایی تابستان روندی نزولی داشته است، اما نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد بیش از ۶ برابری را نشان می‌دهد.
رکود نسبی معاملات در شهریور به دنبال کاهش شتابنده قیمت سهام یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش ۳۳ درصدی ارزش دادوستدهای ثبت شده در کارگزاری‌ها طی این ماه نسبت به مرداد بود. با این حال بررسی اعداد و ارقام ثبت شده نسبت به گذشته حاکی از جهش قابل توجه درآمد کارگزاری‌ها در سال جاری دارد. در این میان یکی از انتقادات همیشگی به عملکرد این واسطه‌های بورسی، عدم بهبود در عملکرد سامانه‌های معاملاتی و خدمات ارائه شده توسط آنها با وجود افزایش درآمدها است.
سهمی ۷۲ درصدی معاملات آنلاین
بررسی دقیق‌تر آمار معاملات کارگزاری‌ها در ششمین ماه سال نشان از اختصاص ۷۲درصد از کل ارزش معاملات شهریور، به دادوستدهای آنلاین دارد. به این ترتیب در ماه مورد بررسی، ارزش خرید و فروش‌های آنلاین شرکت‌های کارگزاری ۳۳۴ هزار و ۴۵۶ میلیارد تومان برآورده شده است و باقی دادوستدها به ارزش ۱۲۸ هزار و ۹۹۳ میلیارد تومان معادل ۲۸ درصد به معاملات معمولی اختصاص داشت.
همچنین بررسی عملکرد کارگزاری‌های فعال بازار سرمایه به تفکیک فعالیت در بازار اوراق و صندوق‌های قابل معامله نشان می‌دهد این نهادهای مالی در ماه گذشته درآمدی در حدود ۳ هزار و ۳۹۶میلیارد تومان در خرید و فروش اوراق در بازار بدهی داشته و در بخش بازار اوراق مشتقه نیز درآمد این نهادهای مالی بیش از ۱۵۶میلیارد و ۴۴۰ میلیون تومان بود. ضمن آنکه ۴۶ هزار و ۱۳۹میلیارد تومان از ارزش خرید و فروش کارگزاری‌ها در شهریور مربوط به معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس است.
پرمعامله‌ترین کارگزاران شهریورماه
بررسی آمارها نشان می‌دهد «کارگزاری مفید» نه تنها رتبه نخست کارگزاری‌ها را در ارزش دادوستد شهریور در اختیار داشت، بلکه در معاملات آنلاین نیز پیشرو بود. ارزش معاملات ثبت شده در کارگزاری مفید طی آخرین ماه تابستان ۹۱ هزار و ۶۳۳ میلیارد تومان (معادل ۸/ ۱۹ درصد از کل) بود که ۸۷ هزار و ۶۳۸ میلیارد تومان یعنی ۶/ ۹۵ درصد آن مربوط به معاملات آنلاین و مابقی به دادوستدهای معمولی اختصاص داشت. این کارگزاری بیش از ۲۶درصد از معاملات آنلاین بازار سهام را به خود اختصاص داده است.
«کارگزاری آگاه» دیگر صدرنشین در آخرین ماه تابستان است. آگاه در این ماه ۴۸ هزار و ۷۰۰میلیارد تومان (معادل ۵/ ۱۰ درصد از کل معاملات) ثبت کرد که ۴۴ هزار و ۵۸۱ میلیارد تومان آن به معاملات آنلاین و ۴ هزار و ۱۳۲ میلیارد تومان دیگر به دادوستدهای معمولی اختصاص داشت. کارگزاری آگاه در این ماه ۳/ ۱۳ درصد از کل معاملات آنلاین را در اختیار داشته است.
رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش کل معاملات شهریور با اختلاف به ترتیب به شرکت‌های «کارگزاری مبین سرمایه»، «کارگزاری بانک پاسارگاد» و «کارگزاری فارابی» اختصاص پیدا کرد. در این میان بیشترین ارزش دادوستدهای معمولی با معامله ۶ هزار و ۵۳۷ میلیارد تومانی در اختیار کارگزاری بانک پاسارگاد بود.
این در حالی است که کارگزاری «پارس‌نمودگر» با خرید و فروش ۶/ ۵ میلیارد تومانی به‌عنوان ضعیف‌ترین کارگزاری در ماه گذشته شناخته شد. کارگزاری «آبتین استاک» و «شاخص سهام» نیز از دیگر کارگزاری‌هایی بودند که در فهرست کم‌فعالیت‌ترین‌های شهریور جای گرفتند. خرید و فروش کارگزاری شاخص سهام بالغ بر ۷/ ۲۶ میلیارد تومان بوده است. در همین راستا مبادلات ۴/ ۳۳ میلیارد تومانی نیز در کارنامه ماه گذشته کارگزاری آبتین استاک ثبت شد.
نقش سازمان در بهبود عملکرد کارگزاران
علی پروین، کارشناس بازار سرمایه درخصوص وضعیت عملکردی کارگزاری‌ها می‌گوید: حجم معاملات سال جاری نسبت به سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ در ارقامی بسیار بالاتر قرار دارد. تعمیق بازار توام با استقبال سهامداران تازه‌وارد منجر به افزایش حجم و ارزش معاملات بازار سهام شد و همزمان با رشد قیمت سهام، به‌صورت خودکار درآمد شرکت‌های کارگزاری هم افزایش پیدا کرد.
سنجش این پارامتر در بازه زمانی کوتاه‌‌تر به‌عنوان مثال ۲ ماه اخیر نشان می‌دهد که ریزش بازار باعث کاهش درآمد این نهادهای مالی نسبت به ماه‌های گذشته شده است. با توجه به اینکه شرکت‌های کارگزاری تنها حلقه ارتباطی سهامداران با سامانه معاملات در بازار سهام هستند، بنابراین سازمان بورس باید قوانینی را در راستای بهبود عملکرد این شرکت‌ها اتخاذ کند.
وی ادامه داد: در موضوع آموزش بسیاری از کارگزاری‌ها فعال هستند، اما با توجه به حضور سهامداران جدید باید این مهم به‌صورت گسترده‌تری پیگیری شود. با توجه به قوانین و مقررات فعلی کارگزاری‌ها نمی‌توانند تحلیل‌ها و بولتن‌هایی حاوی پیش‌بینی بازار سهام را به سهامداران ارائه کنند، بنابراین در صورت رفع این محدودیت سهامداران می‌توانند دید بهتری نسبت به آینده معاملاتی خود داشته باشند.
پروین افزود: سهامدار جدید باید پیش از ورود به بازار نخست از طریق صندوق‌های شرکت‌های کارگزاری اقدام به سرمایه‌گذاری کند. این در حالی است که سرمایه‌گذار پس از کسب دانش کافی با ارزیابی وضعیت معاملات می‌تواند به‌صورت مستقیم وارد جریان معاملاتی بازار شود. سازمان بورس نیز در این زمینه باید بستری مناسب مهیا کند تا شرکت‌های کارگزاری به‌جای اینکه یک حلقه واسط باشند به‌عنوان یک راهنما در بازار عمل کنند.
به گفته این کارشناس بازار سهام، افت ارزش معاملات بورس تهران در شهریور نسبت به مرداد رقم قابل توجهی است. دلیل عمده این اتفاق به کاهش شاخص و روند نزولی کلیت بازار سهام مربوط می‌شود. به تعبیری بورس ایران بازاری یک‌طرفه است و بسیاری از سرمایه‌گذاران صرفا در روند صعودی خرید و فروش می‌کنند، بنابراین با در نظر گرفتن چنین فرضی سهامدار در بازار نزولی فعالیت کمتری دارد. بسیاری از نوسان‌گیران در بازار سهام زمانی که شاخص بازار در روندی نزولی قرار می‌گیرد، استراتژی خروج از داد و ستد‌ها را در دستور کار معاملاتی خود قرار می‌دهند.
به اعتقاد وی بسیاری از سهامداران فقط در سبد سرمایه‌گذاری خود سهام شرکت‌های مختلف را جای دادند. این دست از سرمایه‌گذاران از نقدینگی لازم برای خرید سهام هنگام ریزش شدید بازار برخوردار نیستند. از همین رو به دلیل ورود پرتفوی به مدار زیان در انتظار بازگشت بازار و جبران زیان به واسطه افزایش قیمت‌ها ماندند.
این تحلیلگر بازار سهام معتقد است که حمایتهای متعدد از بورس می‌تواند دلیل عدم فروش سهام این دست از سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شود به‌طوری که برخی از سهامداران تحت تاثیر خوش‌بینی‌های ایجاد شده در سطح بازار همچنان باقی ماندند. به‌طور عمده معاملات الگوریتمی در روند صعودی قابل انجام است و کاهش عمده این نوع از معاملات در روند نزولی بازار به دلیل سنگینی فشار فروش در واقع کنار گذاشته می‌َشود.
پروین با اشاره به اینکه حمایتهای مقطعی سلب اعتماد قشر سرمایه‌گذار را به همراه دارد، گفت: قیمت سهام شرکت‌ها در محدوده ارزندگی است، بنابراین در صورت حمایت واقعی و یکپارچه از کلیت بازار یقینا شرایط دستخوش تغییر می‌شود.
وی افزود: بسیاری از حقوقی‌هایی که در اوج قیمتی اقدام به فروش سهام کردند، تا‌کنون وارد جریان معاملاتی بازار سهام نشدند. البته لحاظ ریسک انتخابات آمریکا و شرایط اقتصادی در این زمینه از سوی این دست از سرمایه‌گذاران دور از ذهن نیست.
اکنون حقوقی‌های بازار سرمایه به منابع قوی‌تری نیاز دارند، در صورتی که سهام شرکتی در سال گذشته با یک‌صد میلیارد تومان مورد حمایت قرار می‌گرفت، در حال حاضر به یک هزار میلیارد تومان منابع برای حمایت از همان سهم نیاز خواهد بود.
پروین خاطرنشان کرد: تفکری مبنی بر اینکه سرمایه حاصل از نقد شدن سهام شرکت‌ها با حمایت از بازار بر باد می‌رود یقینا اشتباه است. با توجه به شرایط اقتصادی و میزان اثرگذاری عوامل تورمی در بورس، شاخص‌های سهام توانایی ریزش بیشتر را نخواهند داشت. در صورتی که قیمت سهام شرکت‌ها ۲۰ درصد پایین‌تر از سطوح فعلی نوسان پیدا کنند یقینا بازگشت به سمت سقف‌های قبلی راحت‌تر خواهد بود.
